Homeopathie is een controversieel onderwerp. Positief klinisch onderzoek bij patiënten wordt door sceptici in twijfel getrokken omdat het werkingsmechanisme vooralsnog niet volledig opgehelderd is.* Niet zo bekend echter zijn de resultaten van studies die in laboratoria zijn verricht op celculturen, planten en proefdieren en op natuurkundige parameters. Die zijn gepubliceerd in toonaangevende vakbladen, zoals b.v. Human and Experimental Toxicology, Inflammation Research, Thrombosis Research, Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, Journal of Solution Chemistry, maar nog weinig bekend in bredere kring. En dit onderzoek, ook bij sterk ‘verdunde’ homeopathische oplossingen, zal zelfs sceptici verbazen.

Een tweede, ook omstreden, element betreft het gelijksoortigheidsprincipe (similia-principe), dwz een stof die bij gezonde individuen bepaalde symptomen oproept, kan in verdunde vorm gebruikt worden om ziekteprocessen met diezelfde symptomen te verbeteren of genezen. Laboratoriumonderzoek laat de werking van dit principe op celculturen zien. Er blijkt een verband te bestaan met het farmacologische concept hormesis.

Deze conferentie zal de huidige stand van zaken van het fundamentele onderzoek laten zien.

Leerdoelen:

• Kennis van verschillende vormen van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in biologische en natuurkundige modellen die van belang zijn voor meer begrip van het werkingsmechanisme van homeopathie
• Kennis van de verschillende vormen van hormesis
• Vergelijking tussen post-conditioning hormesis en het homeopathische similia principe
• Verklaringsmodellen voor beide regulatieprincipes

*”Based on this evidence we would be ready to accept that homoeopathy can be efficacious, if only the mechanism of action were more plausible” and “the evidence presented in this review would probably be sufficient for establishing homoeopathy as a regular treatment for certain indications”.

Kleijnen J, Knipschild P, ter Riet G, (1991) Clinical Trials of Homeopathy, BMJ 302:316–323.

“Hoe methodologisch vlekkeloos onderzoek tot onjuiste resultaten kan leiden, laten bijvoorbeeld studies naar het effect van homeopathie fraai zien. Een meta-analyse van gerandomiseerde onderzoekingen, zorgvuldig geselecteerd op basis van de hoogste methodologische standaarden, liet een statistisch significant gunstig effect van homeopathische behandeling zien. In dit geval is het naar onze mening onjuist te concluderen dat deze therapie werkt, ongeacht het hoge niveau van bewijs, aangezien het uitgangspunt onjuist was: er kàn namelijk geen effect zijn van homeopathische geneesmiddelen".

Rosendaal FR, Bouter LM. Dwalingen in de methodologie (slot). XXXIX. De ultieme waarheid. NTvG 2002;7:304-9