MS herkennen in de spreekkamer door J.J. Kragt, neuroloog

Multipele sclerose (MS) is bij uitstek een ziekte waarvan valt te leren over de neurologie in zijn geheel. Omdat MS relatief veel voorkomt in Nederland en de prevalentie alleen maar toeneemt, zal iedere huisarts hier met enige regelmaat mee te maken krijgen. Bij een typische anamnese en neurologisch onderzoek, en een MRI cerebrum die voldoet aan bepaalde criteria, kan de diagnose direct gesteld worden. Maar wat zijn typische MS symptomen die zouden moeten leiden tot een verwijzing naar de neuroloog? Als een jonge vrouw bijvoorbeeld tintelingen in handen en voeten meldt, moeten dan eerst andere potentiele oorzaken worden uitgesloten, moet zij per direct verwezen worden of kan er eerst worden afgewacht? En wat zijn de consequenties van deze beleidskeuzes? Een ander voorbeeld zijn de visusstoornissen bij MS; wanneer moet je aan een neuritis optica denken? Wanneer niet? Kan iemand met alleen visusstoornissen al de diagnose MS krijgen, of moeten er andere symptomen zijn? In deze presentatie komen deze aspecten aan bod en zal ook worden toegelicht wat schubs of relapses zijn.

Leerdoelen:

• De huisarts weet welke symptomen typisch zijn voor MS, en wanneer verwijzing naar neurologie nodig is.
• De huisarts weet wanneer snelle verwijzing nodig is, en waarom dit nodig is.
• De huisarts weet hoe de diagnose MS tot stand komt.

Nieuwe therapeutische ontwikkelingen bij MS door W.M.J.H. Grosveld, neuroloog

Multipele sclerose (MS) is de meest voorkomende chronische neurologische aandoening op jong-volwassen leeftijd, met wisselende presentatie, waarbij 20 jaar na de diagnose onbehandelde patiënten nog volledig mobiel kunnen zijn, doch anderzijds ook binnen een jaar na het begin van de ziekte ernstig geïnvalideerd kunnen zijn. In vergelijking met het verleden toen MS een nagenoeg onbehandelbare aandoening was, kan het ziekteproces bij relapsing-remitting MS nu door de ontwikkelingen op medicamenteus terrein goed onder controle gebracht worden. Het stellen van de indicatie en de keuze voor het juiste middel is een uitdaging voor de MS neuroloog. Kennis omtrent het scala aan bijwerkingen van ieder middel is zowel voor de neuroloog als de huisarts van belang. Er zal een overview gegeven worden van de verschillende soorten immunomodulerende therapie waarbij ook stamceltherapie aan bod zal komen.

Leerdoelen:

• De huisarts is op de hoogte van de werking en effectiviteit van de verschillende immunomodulerende medicijnen.
• De huisarts weet van de belangrijkste bijwerkingen van de verschillende immunomodulerende medicijnen.
• De huisarts is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen ten aanzien van stamceltherapie.