![]() |
Hoewel we dankzij de verworvenheden van de moderne geneeskunde steeds ouder worden, neemt de ziektelast hand over hand toe. Diabetes, overgewicht, hart- en vaatziekten, osteoporose, parodontitis, kanker, auto-immuunziekten en psychiatrische aandoeningen komen steeds vaker voor, en op steeds jongere leeftijd. Slechts een klein deel van de toenemende ziektelast kan worden verklaard door de vergrijzing. Deze zorgwekkende ontwikkeling heeft niet alleen grote gevolgen voor de kwaliteit van leven, zij trekt ook een zware wissel op de economie. Sommige berekeningen voorspellen dat de gezondheidszorg binnen afzienbare tijd onbetaalbaar wordt. Hoewel steeds meer bedrijven en overheidsinstellingen vergaande preventieprogramma’s inzetten, lijken die volgens een recente analyse slechts bescheiden effecten te sorteren.
De evolutionaire benadering
Zijn nieuwe medische interventies onze enige hoop? De geschiedenis van de mens leert ons dat dit hoogstwaarschijnlijk niet het geval is. Wanneer onze leefomstandigheden plotseling sterk veranderen, ontstaan mismatches en neemt het risico op ziekte fors toe. De evolutionaire geneeskunde probeert met behulp van diverse disciplines – denk aan antropologie, archeologie, pathologie, genetica, fysiologie en vergelijkende anatomie – uit te zoeken hoe onze evolutionaire leefomgeving eruit zag. De evolutionaire geneeskunde identificeert leefstijlfactoren die een potentiële mismatch vormen en onderzoekt wat er gebeurt wanneer die mismatches gecorrigeerd worden. Uit een snel groeiend aantal kleine, maar goed uitgevoerde onderzoeken blijkt dat zulke vanuit een evolutionair perspectief gekozen interventies opvallend krachtig werken.
Leerdoelen: