Per januari 2017 wordt het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vernieuwd. Het maken van een uitstrijkje blijft bestaan, maar het eerste onderzoek in het laboratorium is niet meer cytologie, maar onderzoek naar het hoog risico humaan papillomavirus (hrHPV). Alleen bij een positieve test op hrHPV wordt alsnog het cytologisch onderzoek verricht op hetzelfde uitstrijkje.

In het rapport van de Gezondheidsraad (GR) Screening op baarmoederhalskanker uit 2011 werd geadviseerd het bevolkingsonderzoek te vernieuwen. In het huidige bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (bvo bmhk) worden vrouwen uitgenodigd om een uitstrijkje te laten maken in de huisartsenpraktijk. Dit uitstrijkje wordt opgestuurd naar het laboratorium voor cytologie en afhankelijk van de uitkomst is de uitslag goed, moet de vrouw voor een vervolguitstrijkje naar de huisarts of wordt zij voor vervolgonderzoek verwezen naar de gynaecoloog.

In deze PIN zullen alle veranderingen in het bevolkingsonderzoek stap voor stap worden doorgenomen en wordt u bijgepraat over (hr)HPV en het onderzoek naar baarmoederhalskanker. Alle informatie over het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker en het uitstrijkje op indicatie is terug te vinden in de aangepaste NHG-Praktijkhandleiding Baarmoederhalskanker: bevolkingsonderzoek en diagnostiek. In deze NHG-Praktijkhandleiding zijn de richtlijnen uit de NHG-Standaard Preventie en vroegdiagnostiek van cervixcarcinoom (2009) opgenomen, waardoor deze is komen te vervallen.

De belangrijkste veranderingen van het bevolkingsonderzoek in vogelvlucht:

• Het uitstrijkje wordt eerst op hrHPV getest.
• Als de uitkomst van de test hrHPV-positief is, dan wordt hetzelfde uitstrijkje cytologisch beoordeeld.
• Elke afwijkende cytologie (ook Pap. 2) is reden te verwijzen naar de gynaecoloog.
• De zelfafnameset (ZAS) is een alternatief voor vrouwen die anders niet meedoen aan het bvo; het nadeel is dat de ZAS niet gebruikt kan worden voor cytologisch onderzoek.
• Het uitnodigingsinterval verandert naar 5 of 10 jaar, afhankelijk van de aanwezigheid van hrHPV.
• De diagnostiek van uitstrijkjes van het bvo wordt gecentraliseerd in 5 laboratoria.

Na het maken van deze PIN kent u:

• de redenen om het bevolkingsonderzoek aan te passen en het Humaan Papilloma Virus.
• de uitvoering van het vernieuwde bevolkingsonderzoek in de huisartsenpraktijk.
• het vernieuwde bevolkingsonderzoek stap voor stap.
• de casuïstiek over het maken van een uitstrijkje op indicatie. Dit wordt ook behandeld in de NHG-Praktijkhandleiding Baarmoederhalskanker: bevolkingsonderzoek en diagnostiek.