In Nederland is het sociaal gebruik van alcohol sinds de jaren zestig toegenomen. Vooral in de groep babyboomers is dat zichtbaar. Dat is een populatie die ouder werd terwijl het alcoholgebruik in Nederland toenam. Velen van hen zijn nu met pensioen, hebben een goede gezondheid en de financiële mogelijkheden, bovendien voldoende vrije tijd. Dit is, zonder zinvolle dagbesteding, maar ook bij externe factoren zoals het verlies van een partner een gevaarlijke combinatie. Wat nu zichtbaar wordt in de gegevens van het Trimbos-instituut is dat steeds meer senioren zich met een alcoholprobleem melden bij verslavingsinstellingen. Dit geldt zowel voor vrouwen als voor mannen. Deze cursus zal zich richten op de definitie en (vroeg)signalering van alcoholproblematiek, de combinatie van alcoholgebruik met psychiatrische en somatische problematiek, en de behandeling van alcoholmisbruik, inclusief e-healthmogelijkheden.

Na het volgen van deze cursus:

• kunt u beschrijven wat de prevalentie van alcoholmisbruik is in de populatie ouderen in Nederland vanaf 55 jaar.
• kunt u screeningsinstrumenten voor het herkennen van alcoholmisbruik toepassen.
• kunt u een anamnese voeren gericht op het signaleren van alcoholmisbruik.
• heeft u kennis van de psychiatrische aandoeningen zoals depressie en cognitieve stoornissen die met alcoholmisbruik geassocieerd zijn.
• heeft u kennis van de somatische aandoeningen, zoals hypertensie en leverfunctiestoornissen, die met alcoholmisbruik geassocieerd zijn.
• kunt u verwijzen naar e-healthmodules of naar de verslavingszorg.

Inhoudsopgave

• Signalering: screeningsinstrumenten CAGE en fiveshottest, alcoholanamnese door middel van motiverende gespreksvoering.
• Psychiatrische comorbiditeit: depressie, cognitieve problematiek, screeningsinstrumenten hiervoor.
• Somatische Problematiek: hart- en vaatziekten, maag-darmproblemen, leverfunctiestoornissen, valincidenten.
• Behandeling: in gradatie van licht naar ernstig: verwijzen naar e-healthmodule van alcoholdebaas.nl, starten met anticraving-medicatie, poliklinische detoxificaties, verwijzingen naar verslavingsinstellingen.
• Ethische aandachtspunten: alcoholinname beperken bij wilsonbekwamen.

Door: drs. M.E. Janssen van Raay, verslavingsarts KNMG